Màn đêm buông xuống, khi những cánh chim tìm về tổ ấm, thành phố lên đèn nhộn nhịp tiếng còi xe thì ở đâu đó giữa đại ngàn hoang vu, có những con người vẫn lặng lẽ ngủ giữa rừng sâu, giữa tiếng vượn hú và côn trùng rì rào, ngày đêm thắp lửa canh núi giữ rừng, bảo vệ bình yên mái nhà chung cho muôn loài. Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu – Khe Nước Trong, nơi được đặt tên là “khu rừng hi vọng trên dãy Trường Sơn” của miền Trung, nơi đây có những con người đã dành cả cuộc đời mình để thắp lên ngọn lửa hi vọng cho từng cánh rừng, từng sự sống hoang dã. Họ là những người bảo vệ rừng âm thầm, lặng lẽ gác lại ánh đèn phố để chọn sống giữa đại ngàn.
Hàng tháng không rời rừng
Những ngày đầu tháng Năm nắng gắt, chúng tôi có dịp theo chân tổ tuần tra của Trạm BVR Khe Nước Trong hành trình xuyên rừng kéo dài 6 ngày băng qua nhiều con suối, thác nước dựng đứng và các đỉnh dốc trơn trượt. Đi đầu dẫn đường là anh Phạm Xuân Tình – một cán bộ BVR đã có 11 năm trong nghề, vừa đi vừa nhấc từng cành cây dò đường, miệng khẽ nói: “Ở đây bẫy thú thường đặt theo các đường mòn, được ngụy trang kỹ lưỡng nếu không để ý, dò tìm cẩn thận thì sẽ không phát hiện được. Có lần anh em chúng tôi vô tình dẫm phải bẫy thòng lọng, tổ đi tuần 3 người mà loay hoay mãi gần 30 phút mới gỡ ra được. Vết sẹo ở cổ chân anh đồng nghiệp vẫn còn đó – như là một lời nhắc nhở cho từng bước chân của chúng tôi trên mỗi cung đường tuần tra”. Ở lại chốt giữa rừng sâu hàng tháng trời, nơi không có điện, không sóng điện thoại, không internet, bữa ăn là rau rừng và miếng thịt muối mặn, cuộc sống của những cán bộ BVR nơi đây giản dị nhưng không làm vơi đi nhiệt huyết của họ với tình yêu thiên nhiên.
Một chuyến tuần tra BVR tại Khu DTTN Động Châu-Khe Nước Trong
Công việc của những cán bộ BVR không hào nhoáng, khoác lên mình bộ áo quần BVR được BQL trang cấp mỗi tuần họ đi hàng chục cây số để tuần tra, thu thập dữ liệu bằng hệ thống SMART, ghi nhận vi phạm, gỡ bỏ hàng ngàn chiếc bẫy động vật hoang dã giăng sẵn dưới lớp lá mục. Thống kê số liệu từ phần mềm SMART, tính từ đầu năm 2024 đến nay lực lượng BVR khu dự trữ thiên nhiên đã phát hiện, tháo gỡ 1.739 bẫy thú rừng, 08 vụ việc vi phạm được ngăn chặn kịp thời nhờ những bước chân không mỏi ấy. Những người lính gác rừng vẫn âm thầm cống hiến trong một cuộc chiến không tiếng súng, với kẻ thù là sự lặng lẽ của lâm tặc, là những kẻ săn bắt động vật hoang dã, là hiểm nguy rình rập từ địa hình và thời tiết. Gác lại gia đình, có người sinh con mà cả tháng không thể trở về để đổi lại những cánh rừng còn xanh. Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu- Khe Nước Trong hơn 22 ngàn hecta vẫn là mái nhà an toàn cho nhiều loài động vật hoang dã. Trỹ sao, chà vá chân nâu, gấu ngựa, cầy hương, vooc Hà Tĩnh… là những loài động vật quý hiếm trong sách đỏ của Việt Nam và thế giới đang cư ngụ an toàn tại đây.
Những ánh lửa đêm đêm vẫn rực sáng giữa đại ngàn như là quyết tâm, lòng nhiệt huyết của mỗi người cán bộ BVR với nghề nghiệp, với người bạn thiên nhiên
Nơi rừng lên tiếng từ trái tim
Dưới ánh lửa lập lòe trong màn đêm rả rích tiếng côn trùng, anh Vương Công Thuyết – Trạm trưởng trạm BVR Khe Nước Trong mắt rưng rưng hồi sự: “Khoảng tháng 10/2021, khi nghe thấy tiếng máy cưa ở sâu trong rừng vọng lại, chúng tôi ngay lập tức thành lập tổ tuần tra theo tiếng máy xuất phát. Thời tiết xấu, mưa như trút nước, đường trơn trượt khi chúng tôi đến thì lâm tặc đã bỏ chạy để lại hiện trường là một cây gỗ đã bị cắt hạ. Cây gỗ lớn ngã xuống đè lên làm gãy đổ hàng chục cây gỗ nhỏ phía dưới, nhìn hiện trường mà lòng tôi đầy căm phẫn. Thế nhưng đó chưa phải là tận cùng của nỗi buồn, khi chúng tôi trở về, mưa lớn dòng nước về quá nhanh, nước chảy xiết đã cuốn đi người đồng đội của chúng tôi mãi mãi. Anh ấy ra đi, để lại người vợ đang điều trị bệnh K giai đoạn 3 và hai cháu nhỏ, rồi đây tương lai chúng sẽ không biết đi về đâu”. Kể đến đây, cổ họng anh như bị thắt nghẹn không thể nói được, giọt nước mắt chảy xuống, thời gian như dừng lại, không gian bỗng yên tĩnh đến lạ. Chỉ còn ngọn lửa vẫn bùng cháy giữa màn đêm như quyết tâm, lý tưởng của những người cán bộ bảo vệ rừng với công việc, với tình yêu thiên nhiên. Vẫn miệt mài ngày đêm thắp lửa giữ rừng. Với họ, mỗi vết chân in trên đất rừng là một lời hứa, rằng họ sẽ không để rừng bị xâm hại, những loài động vật hoang dã sẽ không phải rời khỏi khu dự trữ này trong tuyệt vọng.
Họ cần được tiếp sức
Những năm gần đây, được sự quan tâm của Sở Nông nghiệp và Môi trường cùng với sự hỗ trợ từ dự án VFBC, công tác BVR Khu dự trữ thiên nhiên đã có một số chuyển biến tích cực thông qua ứng dụng công nghệ hỗ trợ như hệ thống SMART, bẫy ảnh, thiết bị định vị… Tuy vậy, lực lượng bảo vệ rừng ở đây vẫn còn rất mỏng so với diện tích đang quản lý, bảo vệ. Để tiếp sức cho những nỗ lực không mệt mỏi của lực lượng BVR, bên cạnh hỗ trợ các trang thiết bị giúp đảm bảo những nhu cầu tối thiểu của cuộc sống như thiết bị quan sát đêm, đèn pin, điện năng lượng mặt trời, thuốc men… thì quan trọng hơn cả, lực lượng bảo vệ rừng cần những chính sách thiết thực hỗ trợ về chế độ, về tinh thần để mỗi bước chân giữa rừng không còn cảm thấy lẻ loi.
Mạnh Vương
Phòng KH-HTQT
